Facebook mu? Twitter mı?

Facebook’un hikayesi aslında sosyal medyanın hikayesidir. Kısaca Facebook tarihine göz atacak olursak sosyal medyanın nasıl ortaya çıktığını, geliştiğini de anlamış oluruz. Zannedildiği gibi bu mecra birileri tarafından kasıtlı şekilde oluşturulmuş değildir. Yani bir tür haneye tecavüz operasyonu değil, bilakis ihtiyaç halinde, toplumsal bir dalgayla oluştuğunu iddia edebiliriz. Son zamanlarda Facebook önceki işlevini yitirmiş olsa da benzerleri hala aktif olarak kullanılıyor. Bu yazımızda biz Facebook’u ve bugün hala popülaritesini koruyan Twitter’ı ele alacağız. Ve aralarındaki farklara kısaca değineceğiz.

Facebook sosyal medyanın ilk örneğidir. Öncesindeki forum sitelerini, MSN ya da Gmail gibi mecraları saymazsak nitelikli sosyal paylaşım sitelerinin arketipi olarak görebiliriz. Tabi bugün biraz işlevini yetirdi. Kısıtlı bir kitleye hitap etmeye başladı. Bu elbette sitenin akışı yakalayamaması ile alakalı değil. Sürekli güncellemeler ve arge çalışmaları ile Facebook gelişmeye devam ediyor. İlk günden bugüne ciddi farklar yarattı. Ama bir şekilde de popülaritesini yitirdi. Onunla hemen hemen aynı tarihlerde ortaya bir başka mecra Twitter ise hız kesmeden yoluna devam ediyor.

Facebook ilk olarak 4 Şubat 2004 tarihinde Harvard Üniversitesinde bir öğrenci olan Mark Zuckerberg ve oda arkadaşları tarafından kurulmuş. Amaç Harvard içi öğrenci iletişimini sağlamakmış. Yani ders notlarının, kayıtlarının, alıntıların, güncel bilgilerin paylaşıldığı bir mecra olması istenmiş. Tüm öğrenciler burada kendilerine bir profil açıp, diğerlerine faydalı olacak bilgileri toplasın diye düşünülmüş. Ne var ki site kısa zamanda popülerlik kazanmış. Önce okulda sonra da tüm Amerika’da ciddi bir kullanıcı potansiyeline ulaşmış. Twitter ise Jack Dorsey, Noah Glass, Biz Stone ve Evan Williams tarafından Mart 2006 yılında kurulmuş ve Temmuz 2006’da da kullanıma açılmış. Amaç Facebook’un ilk vücuda gelme gayesinden farklı elbette. Tam olarak bir sosyal paylaşım sitesi olarak tasarlanmış. Ve özellik açısından da Facebook’a nazaran ciddi farklar yaratmış.

Facebook kısa sürede 5,5 milyon kullanıcı sayısına ulaşırken 2010 yılında 500 milyonu aşmış. Ve bugün aktif kullanıcı sayısı 2 milyara ulaşmış. Twitter ise 2017 yılında 313 milyon sayısını yakalarken 2020 yılında yani bugün 339,6 milyonluk bir kitleye sahip olmuş. Uygulaması 1 milyardan fazla indirilmiş. İstatistikler Twitter’ın, Facebook’un yarısına bile erişemediğini ve Facebook’un ciddi bir fark attığını gösteriyor. Fakat bu rakamlar hangi mecranın daha iyi olduğunun bir delili olarak kullanılabilir mi? Siz karar verin.

İki site de zamanla kendini geliştirmiş. Farklı eklentiler, özellikler ve butonlar getirmiş. Uygulama oluşturmuş. Like butonu özellikle Facebook’un devrim niteliğindeki geliştirmelerinden bir tanesi.

Facebook’ta bir paylaşım sınırlaması bulunmuyor. Yani resim, aforizma, yazı, video gibi hemen her türlü farklı içeriğe açık bir algoritma. Aynı şekilde Twitter’da da bir sınırlama yok. Fakat yazı da resim de video da kısıtlı. Belirli bir karakter, süre ve sayı engeli var. Flood özelliği ile bu da bir şekilde giderilmiş durumda.

Facebook’da da Twitter’da da mesajlaşma özelliği var. Her ikisini de bir iletişim aracı olarak kullanabiliyoruz. Sadece Facebook’ta kullanıcı gizlemezse hareket süresi açık bulunuyor. Yani birinin uygulamaya girip mesajına cevap vermediğini anlayabilirsiniz. Twitter’da bu özellik yok. Kullanıcının hareketleri gizlidir. Sadece mesaj görüldüğünde mavi tık olur.

Facebook şimdilerde orta yaş kıraathanesine dönmüş durumda. 45 yaş üstü vatandaşların sosyalleştiği bir ağ gibi görünüyor. Onlara hizmet ediyor. Twitter ise oldukça popüler. Her kesimden insana hitap etmeye devam ediyor.

Facebook aktif kullanılmasa da hemen herkesin bir hesabı ve kişisel bilgileri kayıtlı şekilde duruyor. Kimi zaman uygulamaya giriş ve kişisel hareketler de algoritma tarafından kaydediliyor. Bu da Facebook’un toplum analizi ya da gayri resmi propagandaları için yeterli bir güç. Fakat Facebook, ilk çıktığı yıllarda İnstagram’ı sonra Whatsapp’ı ve sonra sair uygulamaları da satın aldı. Şu anda dünyanın en güçlü sosyal ağ firması gibi görünüyor. Her geçen yıl marka değeri artıyor. Önümüzdeki yıllarda neler olacak göreceğiz.