Han ve Kervansaray Arasındaki Farklar

Evvel zaman içinde ulaşımın bugün kadar güvenli ve hızlı değilmiş ve ticaret için bir yerden bir yere gitmek oldukça meşakkatliymiş. Tüccarlar bir sonraki günün sabahında yola çıkacak enerjiyi kendilerinde bulabilmek için her günün sonunda konaklamak zorunda kalıyorlarmış. İşte bu zorluklar mimari tarihimizde han ve kervansaraylar dediğimiz o güzel yapıların varlık sebepleriymiş.  Biz bu yazımızda bu yapılar arasındaki farklara değinmeye çalışacağız. Öyle derin analizler, tahliller falan beklemeyin tabii. Sağdan soldan üç beş kaynaktan derlediklerimizi sunmaya çalışacağız burada.

En yalın haliyle kervansaraylar ticaret kervanlarının konaklaması için güzergahlar üzerinde inşa edilmiş yapılardır. Hanlar ise bu yapıların küçük kardeşlerine verilen isimdir. Bugünkü motel otel ayrımı gibi bir şey geldiyse aklınıza doğru geldi. Bugünkü konaklama tesislerinden farkı ne peki bunun? Malum o devirlerde insanların en temel ihtiyaçlarından olan konaklama ihtiyacı birilerinin rant kapısı değil. Yani kervansaraylar ücretsiz. Tabi ye-iç-yat üçlemesini hayat felsefesi haline getirmiş miskinler tekkesine dönmemek için bu durumu üç günle sınırlandırırlarmış genelde. Peki dertleri neymiş niye böyle bir yapı inşa etmişler derseniz orası biraz uzun hikaye Karahanlılar’a kadar gitmek gerekir ama yine de okumak isteyen olursa biz şuraya bir yere link bırakırız.

Gelelim bu yapılar arasındaki farklara;

• İki yapı arasındaki en temel fark büyüklük diyebiliriz. Kervansaraylar hanlardan çok daha büyük yapılar.
• Kervansaraylar genelde tüccarların konakladığı, alışveriş yaptıkları mekanlar bugünkü anlamda içerisinde otel de bulunan kompleks dinlenme tesislerine benzetebiliriz.
• Hanlar ise genelde uzun yol yolcularının dinlenip istirahat ettikleri, alışveriş imkanı olmayan yapılar. Günümüz motellerine benzetebiliriz.
• Yukarıda da belirttiğimiz gibi kervansaraylar 3 gün ücretsizdir fakat bazı kaynaklar hanların yolculardan para aldığını belirtir.